Karpal Tünel Sendromu
Boyun bölgesinden çıkıp kol ve elin sinirlendirilmesini saglayan üç kol sinirinden biri olan median sinirin (digerleri; ulnar sinir; serçe parmağı ve yüzük parmağının yarısı, radial sinir; el sırtı) el bileginde dar bir kanalda sıkışmasına karpal tünel sendromu (KTS) denilir. Karpal tünel sendromu, el bileğinin bir hastalığıdır. (Yunanca bilek anlamındaki karpalisden gelir.) Bilekteki karpal tünelden geçen median sinirin sıkışması sonucu ortaya çıkar. Median sinir normal olarak başparmağın iç taraf yüzeyel duyusunu, işaret parmağın, orta parmağın ve yüzük parmağında duyusunu taşır.Karpal tünel sendromunun belirtileri nelerdir?
1. Geceleri ellerde ortaya çıkan ve zaman içinde giderek şiddetlenen uyuşmalar ve ağrılar. Uykudan uyandırcak kadar kötü olabilir ve kola, omuza yayılabilir.2. Avuç içinde ve parmaklarda his kaybı veya elektrik çarpması hissi. Özellikle baş, işaret ve orta parmaklarda görülür.
3. Elde kuvvet kaybı, tutamama, tutulan şeyleri düşürme.
4. Eli sallamakla bu ağrıların hafiflemesi.
Karpal tünel Sendromu neden olur?
El bileği karışık bir anatomik yapıya sahiptir. Parmak ve el hareketlerini sağlayan adele-sinir-damar kompleksi buradan geçerek, dağılır. Median sinir dediğimiz, başparmak ve işaret parmağının hareket ve duyusunu sağlayan bir sinirde bileğin iç yüzünün ortasından geçerek el içinde dallara ayrılır. Bu sinirin üstü, el bileği hizasında ve kısmen de avuç içinde kalın koruyucu özelliği olan bir bandla kaplıdır. Bu koruyucu band, orta yaşlara doğru çeşitli nedenlerle kalınlaşarak, altında kalan ve koruduğu siniri sıkıştırır. Özellikle geceleri ellerinizde uyuşmalarla uyanıyorsanız, uykunuz bölünüyorsa, ellerinizi sallama ihtiyacı hissediyorsanız el-bileği kanalı hastalığı başlıyor demektir.Karpal tünel Sendromu hangi durumlarda daha fazla görülür?
Genellikle 40 - 50 yaş arası kadınlarda daha sık görülür. Kadınlarda erkeklerden 4 kat daha fazla görülmektedir. Hangi el daha çok kullanılıyorsa o elde daha sıktır. Çoğunlukla iki el birlikte tutulur Özellikle bileğine yük vererek senelerce çalışan kimselerde, daktilo-bilgisayar kullanlarda, örgü ören ve yoğun ev işleri yapan ev hanımlarında, oto tamircileri gibi el bileğini çok kullanan kişilerde sık ortaya çıkar. Hanımlarda hamilelik sırasında (%25-30) görülebilir. Bu durum geçicidir. Doğumu takiben birkaç hafta içerisinde normale döner. Ayrıca alkol alanlarda, şeker hastalığı ve damarsal hastalıklarında normal durumlardan daha sık görülebilir.Bazen bu hastalık başka bir hastalığın parçası olarak karşımıza çıkabilir.
Diabetes Mellitus
Hipotiroidizm
Akromegali
Romatoid Artrit
Gut gibi..
Nasıl teşhis konulur?
Tanı, şikayetlerin ayrıntılı öyküsü ve bu duruma yol açacak diğer nedenlerin araştırılmasıyla konulur. Karpal tünel sendromu hekimler tarafından çok eskiden beri bilinmesine rağmen başka hastalıklarla karışabilmekte ve çoğu zaman hastalar doğru tanı alamadığı için hekim-hekim dolaşmaktadır. Karpal tünel sendromu yerine boyun fıtığı tanısı alarak ameliyat olmuş ancak şikayetlerinden kurtulamamış hastalara sık rastlanmaktadır.Nörolojik muayene, boyun MR’ı ve EMG (Elektromyografi) tetkikleri yapılarak tanı kesinleşir. Ayrıca son yıllarda ileri tanı tetkiki olarak bilek MRI’da kullanılmaktadır.
Karpal tünel sendromunundan korunmak veya karpal tünel sendromununa ait bulguların azaltılması amacıyla neler yapılabilir ?
Daktilo ve bilgisayar kullanırken, zaman zaman ellerinizi istirahat ettiriniz. Sandalye yüksekliğini el bileği bükülmeyecek şekilde ayarlayınız.
Gece uykuda bileğinizin üstüne yatmayınız. Geceleri elin yüksek bir yere konularak istirahata sevk etmeye çalışınız.
Elbileğinin üzerine direkt baskı oluşturacak hareketleri yapmayınız (masa, sandalye gibi sert nesneleri taşırkan bileğe yaslanması gibi)
Elbileğinin aşağı yukarı ve sağa sola doğru aşırı hareketlerinden kaçınınız.
El bileğini sıkacak kıyafet, saat, bilezik ve bileklikleri kullanmayınız.
Eğer ellerle aynı görevler sürekli yapılıyorsa, uzun süreli el bileğinin bükülmesi ve gerilmesinden kaçınmaya çalışınız.
Belirgin vibrasyona neden olan aletleri uzun süre kullanmayınız.
Çalışırken el bilek pozisyonunu sık değiştirmeye gayret ediniz.
Ev işlerinde bileğe çok güç binen durumlarda dikkatli olunuz.
Kilolu iseniz kilo veriniz.
Karpal tünel sendromunun tedavisi nedir ?
Neden olabilecek başka bir hastalık varsa tedavi olmak.
Aşırı kullanmayı engellemek, el bileğine aşırı yük binmesine neden olacak işlerden kaçınmak.
Ağrı kesiciler ve antienflamatuvar ilaçlar.
Bilek egzersizleri.
El bileği atelleri, gece atelleri.
Lokal ya da sistemik kortizon enjeksiyonları.
Cerrahi tedavi.
Karpal Tünel Sendromunda Ameliyat
Ameliyat dışındaki tedavi yöntemleri ve önlemler, bilek ve elde hissedilen baskı ve ağrıyı iyileştirebilir. Karpal tünel sendromunun belirtilerinin hafif olduğu durumlarda, yaptığınız bazı hareketleri değiştirmeniz faydalı olabilir. Eğer uyguladığınız bir faaliyetin, semptomlarınızı kötüleştirdiği fark ederseniz bu aktiviteyi daha az yapmayı tercih edebilirsiniz, böylece hareket tekrarları arasında dinlenmek için zamanınız olur. Düzenli olarak yaptığınız aktiviteleri değiştirmeyi de deneyebilirsiniz. Ancak her türlü koruyucu tedaviye rağmen zaman içinde genellikle şikayetler tekrar başlar ve kalıcı çözüm basit bir cerrahi girişimle sinirin serbestleştirilmesidir. İlk kez 1924 yılında Herbert Galloway tarafından yapılan karpal tünel gevşetmesi ile ilgili olarak birçok farklı operasyon teknikleri tanımlanmıştır. Karpal tünel sendromunun kesin tedavisi cerrahidir. Karpal tünel sendromu cerrahisi de dünyada en çok yapılan el ameliyatıdır. Ameliyat sinir sıkışıklığını ortadan kaldırıp sinirin rahatlamasını sağlar. Operasyon yalnızca girişim yerinin uyuşturulması ile yapılır. Lokal veya sedasyon altında, el bilek çizgisi üzerine yapılan 1-2 santimlik bir kesiyle, sinirin üstündeki band kesilerek, sinirin sıkışması ortadan kaldırılır ve hasta aynı gün taburcu edilir. Bu yöntem kalıcı bir rahatlamaya neden olur. Ameliyat sonrası 3-5 gün el bileği istirahatini takiben, hasta normal yaşantısına döner.